FDM (Fused Deposition Modeling) tipi 3D yazıcılar, ısıl plastiklerin eritilerek katmanlar halinde üst üste eklenmesiyle nesnelerin oluşturulduğu bir teknolojiyi kullanır. Bu yazıcılarda kullanılan filamentler, genellikle termoplastik malzemelerden yapılır ve her bir filamentin kendine has özellikleri, dayanıklılığı ve kullanım alanları vardır. FDM yazıcılar, çok çeşitli filamentlerle uyumludur, ancak her filamentin baskı sürecinde özel ayarlar ve dikkat gerektiren yönleri bulunmaktadır. Bu blog yazısında, FDM tipi yazıcılarda yaygın olarak kullanılan filament türlerini ve hangi projeler için uygun olduklarını inceleyeceğiz.
1. PLA (Polylactic Acid)
PLA, biyolojik olarak çözünebilen bir termoplastik malzemedir ve FDM yazıcılarda en yaygın kullanılan filamentlerden biridir. Mısır nişastası gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilir, bu yüzden çevre dostu bir seçenektir.
- Kullanım Alanları: Genellikle prototip yapımı, dekoratif objeler ve genel 3D baskı işleri için kullanılır. Eğitim amaçlı baskılar ve hobi projeleri için idealdir.
- Avantajlar: Kolay baskı yapılabilir, düşük sıcaklıklarda basılır ve kötü koku yaymaz. Ayrıca, PLA’nın çok çeşitli renk seçenekleri vardır.
- Dezavantajlar: Dayanıklılığı ve ısı direnci diğer filamentlere göre düşüktür, bu yüzden mekanik parçalar veya dış mekan kullanımları için uygun değildir.
2. ABS (Acrylonitrile Butadiene Styrene)
ABS, dayanıklılığı ve esnekliği ile bilinen bir plastiktir. Otomotiv parçaları, oyuncaklar ve tüketici elektroniği gibi ürünlerde yaygın olarak kullanılır.
- Kullanım Alanları: Mekanik parçalar, dayanıklı prototipler ve dış mekan uygulamaları için tercih edilir.
- Avantajlar: Yüksek dayanıklılık, esneklik ve ısıya karşı direnç gösterir. Son işlemde zımpara yapılabilir ve yüzeyi asetonla pürüzsüz hale getirilebilir.
- Dezavantajlar: Yüksek sıcaklıkta baskı gerektirir ve baskı sırasında hoş olmayan kokular yayabilir. Ayrıca, baskı sırasında çatlama ve bükülme gibi sorunlar yaşanabilir; bu yüzden ısıtmalı bir baskı yatağı ve kapalı bir baskı alanı önerilir.
3. PETG (Polyethylene Terephthalate Glycol)
PETG, PLA ve ABS arasında bir denge sunan, esnek ve dayanıklı bir filament türüdür. PETG, genellikle şeffaf ürünlerde kullanılan PET plastik ailesine aittir, ancak glikol eklentisi ile daha esnek ve darbe dayanımı artırılmış bir versiyondur.
- Kullanım Alanları: Şeffaf veya yarı şeffaf ürünler, dayanıklı prototipler, mekanik parçalar ve gıda teması için uygun olan ürünlerde kullanılır.
- Avantajlar: Kolay baskı yapılabilir, dayanıklı ve esnektir. Ayrıca, suya ve kimyasallara karşı dayanıklıdır.
- Dezavantajlar: İlk katmanda iyi yapışma sağlamak için doğru ayarlar gerektirir ve bükülme problemi yaşanabilir. Ancak ABS’ye kıyasla daha az baskı sonrası koku sorunu vardır.
4. TPU (Thermoplastic Polyurethane)
TPU, esnek ve kauçuk benzeri bir malzemedir. Yüksek esneklik ve dayanıklılıkla bilinir, bu yüzden esnek nesnelerin üretimi için ideal bir filamenttir.
- Kullanım Alanları: Telefon kılıfları, esnek menteşeler, ayakkabı tabanları ve esnek prototipler için uygundur.
- Avantajlar: Esnek ve dayanıklıdır, darbeye dayanıklı baskılar üretmek için idealdir.
- Dezavantajlar: Baskı hızı diğer filamentlere göre daha yavaştır ve baskı sırasında filamentin düzgün beslenmesi için dikkat gerektirir.
5. Nylon (Poliamid)
Naylon, son derece dayanıklı, esnek ve aşınmaya karşı dirençli bir filamenttir. Mekanik parçalar ve zorlu ortamlarda kullanılacak ürünlerin üretimi için yaygın olarak tercih edilir.
- Kullanım Alanları: Dişliler, menteşeler, dayanıklı prototipler ve teknik parçalar için kullanılır.
- Avantajlar: Yüksek esneklik, dayanıklılık ve kimyasal direnç gösterir. Aşınmaya ve sürtünmeye karşı dayanıklıdır.
- Dezavantajlar: Nem emici bir malzeme olduğundan, nemden uzak tutulması gerekir. Ayrıca, yüksek sıcaklıklarda baskı yapılması gerektiği için gelişmiş bir baskı ortamı gerektirir.
6. HIPS (High Impact Polystyrene)
HIPS, genellikle ABS ile birlikte kullanılan bir filamenttir. Genellikle destek malzemesi olarak kullanılır ve limonen adı verilen bir çözücüde kolayca çözünebilir.
- Kullanım Alanları: Karmaşık modellerde destek malzemesi olarak kullanılır, ayrıca dayanıklı prototipler için de kullanılabilir.
- Avantajlar: İyi bir destek malzemesi olarak çalışır ve limonene kolayca çözünür. ABS ile birlikte iyi performans gösterir.
- Dezavantajlar: Yüksek sıcaklıklarda baskı gerektirir ve ABS gibi bükülme sorunlarına eğilimli olabilir.
7. PVA (Polyvinyl Alcohol)
PVA, suda çözünebilen bir filament türüdür ve genellikle karmaşık modellerde destek malzemesi olarak kullanılır. PVA, ana filamentten bağımsız olarak kullanılabilen bir destek malzemesidir.
- Kullanım Alanları: Özellikle çift ekstruderli yazıcılarda karmaşık modellerin baskısında destek malzemesi olarak kullanılır.
- Avantajlar: Suda çözünerek destek malzemesinin kolayca temizlenmesini sağlar, bu da karmaşık geometrilere sahip modellerde avantaj sağlar.
- Dezavantajlar: PVA, nemli ortamlarda hızla bozulabilir, bu yüzden kuru bir yerde saklanmalıdır. Ayrıca, yüksek maliyetlidir.
8. Karbon Fiber Katkılı Filamentler
Karbon fiber katkılı filamentler, genellikle daha sert ve dayanıklı modeller üretmek için kullanılır. Bu filamentler, karbon fiber parçacıkları içeren PLA, ABS veya Nylon gibi filamentlerden oluşur.
- Kullanım Alanları: Dayanıklı, hafif ve sert parçalar üretmek için kullanılır. Özellikle havacılık ve otomotiv endüstrilerinde tercih edilir.
- Avantajlar: Yüksek sertlik, hafiflik ve dayanıklılık sunar.
- Dezavantajlar: Filament içindeki karbon fiberler, yazıcının nozulunu aşındırabilir, bu yüzden dayanıklı bir nozul kullanılması önerilir.
